KATEDRA KRÓLEWSKA NA WAWELU
Kościół Katedralny na Wawelu pełnił od wieków obok funkcji sakralnych, także rolę reprezentacyjną i trofealną, jako miejsce uroczystych koronacji i pochówków. Wśród elementów o szczególnym znaczeniu historyczno-artystycznym należy wskazać (w kolejności ich zwiedzania):
– sarkofagi królów polskich,
– „Konfesję”, czyli XVII-wieczny „Ołtarz Ojczyzny” w transepcie, poświęcony Patronowi Polski, św. Stanisławowi Biskupowi (projekt G.Trevano, lub M.Castello),
– Ołtarz główny, tradycyjne miejsce koronacji i pochówków królewskich,
– Kaplicę Zygmuntowską zwana „perłą renesansu po drugiej stronie Alp”,
– Kaplicę św. Krzyża, jako przykład sztuki gotyckiej XV w. z sarkofagiem króla Kazimierza Jagiellończyka dłuta Wita Stwosza,
– Krypty polskich królów i bohaterów narodowych,
– Krypty polskich poetów (A. Mickiewicza, J. Słowackiego).
– Dzwon Zygmunta, odlany w XVI w. z fundacji króla Zygmunta Jagiellończyka przez Hansa Behama z Norymbergi. Jest to najcięższy dzwon polski, uruchamiany ręcznie w rocznice świąt kościelnych, państwowych i szczególnych okoliczności patriotycznych.
DZIEDZINIEC ZAMKOWY
Architektura dziedzińca arkadowego Zamku Królewskiego na Wawelu to dzieło artystów włoskich: Franciszka Florentczyka i Bartłomieja Berecciego. Stanowi ona przykład recepcji renesansu florenckiego na grunt polski. Osiągnięto tu efekt lekkości i harmonii kształtu.
Za krużgankami dziedzińca znajdują się sale pałacowe. Pomieszczenia parterowe pełniły rolę pomieszczeń służby i administracji, I piętro zajmowały komnaty króla i jego rodziny, zaś II piętro, to komnaty reprezentacyjne, czyli „piano mobile”. To właśnie piętro wyróżnia się w architekturze krużganków podwójnej wysokości kolumnami i ten szczegół stanowi o oryginalności koncepcji artysty włoskiego na tle innych konstrukcji z tego okresu w Europie.
Skrzydło południowe zamku pełni wyłącznie funkcję dekoracyjną. Skrzydło zachodnie pozostało niezabudowane, obecnie wypełnia je dwudziestowieczny budynek dawnej kancelarii Hansa Franka z okresu II Wojny Światowej.
