KOMNATY KRÓLEWSKIE
Urządzenie wnętrz wawelskich nawiązuje do ich wyglądu w XVI w. – okresie świetności renesansowego zamku polskich władców z dynastii Jagiellonów. Trasa prowadzi przez komnaty parteru przeznaczone w opisywanej epoce do pracy urzędu wielkorządcy krakowskiego, skarbnika królewskiego dworu. W pomieszczeniach tych znajdują się wyjątkowej urody, wykonane z piaskowca portale gotycko-renesansowe. Obok umeblowania z epoki, można oglądnąć zachowane XVI-wieczne zachowane tzw. skrzynie kasowe.
Następnie turysta podąża tzw. schodami Berecciego na II piętro zamku, do komnat reprezentacyjnych. Mamy tutaj możność obejrzeć liczne dzieła z historycznej kolekcji flamandzkich tkanin renesansowych, zwanych arrasami króla Zygmunta Augusta. Kolekcja prezentuje liczny zbiór zakupiony przez ostatniego Jagiellona w I poł. XVI w., przeznaczony do komnat Wawelu i przekazany testamentalnie Państwu Polskiemu. Tematycznie arrasy składają się z 3 serii:
-arrasy figuralne ilustrujące „Dzieje Ludzkości” wg Ksiąg Starego Testamentu,
-arrasy roślinno-zwierzęce,
-arrasy herbowe (z herbami Polski i Litwy).
Autorem kartonów do arrasów figuralnych był flamandzki malarz Michał Coxie, zwany Rafaelem Północy. Kolekcja arrasów Zamku Królewskiego na Wawelu jest głównym, najbardziej wartościowym, unikatowym elementem jego wyposażenia. Obok nich można podziwiać przykłady historycznego malarstwa ilustrującego prezentowana epokę Jagiellonów.
KATEDRA KRÓLEWSKA NA WAWELU
Kościół Katedralny na Wawelu pełnił od wieków obok funkcji sakralnych, także rolę reprezentacyjną i trofealną, jako miejsce uroczystych koronacji i pochówków. Wśród elementów o szczególnym znaczeniu historyczno-artystycznym należy wskazać (w kolejności ich zwiedzania):
– sarkofagi królów polskich,
– „Konfesję”, czyli XVII-wieczny „Ołtarz Ojczyzny” w transepcie, poświęcony Patronowi Polski, św. Stanisławowi Biskupowi (projekt G. Trevano, lub M. Castello),
– Ołtarz główny, tradycyjne miejsce koronacji i pochówków królewskich,
– Kaplicę Zygmuntowską zwana „perłą renesansu po drugiej stronie Alp”,
– Kaplicę św. Krzyża, jako przykład sztuki gotyckiej XV w. z sarkofagiem króla Kazimierza Jagiellończyka dłuta Wita Stwosza,
– Krypty polskich królów i bohaterów narodowych,
– Krypty polskich poetów (A. Mickiewicza, J. Słowackiego),
– Dzwon Zygmunta, odlany w XVI w. z fundacji króla Zygmunta Jagiellończyka przez Hansa Behama z Norymbergi. Jest to najcięższy dzwon polski, uruchamiany ręcznie w rocznice świąt kościelnych, państwowych i szczególnych okoliczności patriotycznych.
